Month: Март 2024

Հայոց թագավորությունները Ք․ա․ 3-րդ դարում

1․ Ներկայացրեք Հայաստանի վիճակը Ք․ա․ 4-րդ դարի վերջին։

Հայաստանը արդեն Ք․ա․ 4-րդ դարի վերջին ծանրակշիռ ուժ էր տարածաշրջանում։

Ք․ա․ IV դարի վերջին մակեդոնացիները բռնազավթել էին Կապադովկիան։ Հայկական արքայից ստացած զորքերի շնորհիվ սպանված թագավորի որդին կարողանում է վերականգնվել հայրական գահին:

 

2․ Ո՞վ էր Հայաստանի վտանգավոր հարևանը Ք․ա․ 3-րդ դարում։ Նրա դեմ պայքարում որն էր հայերի հաջողության գլխավոր պատճառը։

Սելևկյան տերությունը Ք․ա․ III դարում Հայաստանի վտանգավոր հարևանն էր։

Սելևկյան տերություն դեմ պայքարում հայերի հաջողության գլխավոր պատճառն այն էր, որ  հայկական երկու թագավորությունները՝ Մեծ Հայքը և Փոքր Հայքը, գործում էին միասնաբար։

3․ Ո՞վքեր էին իշխել Կոմմագենեում Ք․ա․ 3-րդ դարում։

Ք․ա․ 260-240-թթ․ իշխել է հայոց արքա Սամոս (Շամ)  Երվանդականը, իսկ Ք․ա․ 240-ական թթ․ Շամին հաջորդեց նրա որդի Արշամը։

4․ Ե՞րբ է գահակալել Երվանդ 4-րդ Վերջին արքան։

Երվանդ IV-ը Վերջինը գահակալել է ք․ա․ մոտ 220-201 թթ․, զոհվել է մայրաքաղաք Երվանդաշատի պաշտպանության ժամանակ։

5․ Ու՞մ զորքերը տապալեցին Մեծ Հայքի Երվանդական վերջին արքային։ Ո՞վքեր էին գլխավորում այդ զորքերը։

Մեծ Հայքի Երվանդական վերջին արքային Ք․ա․ 201 թ․ տապալեցին Սելևկյան արքա Անտիոքոս III -ի զորքերը։ Այդ զորքերը գլխավորում էին հայազգի զորավարներ Արտաշեսը և Զարեհը։

6․ Ո՞րտեղի կառավարիչներ նշանակվեցին Արտաշեսը և Զարեհը։

Արտաշեսը Մեծ Հայքում, իսկ Զարեհը Ծոփքում նշանակվեցին սելևկյան կառավարիչներ։

1.Մի պարկում կար 6 անգամ քիչ շաքարավազ, քան՝ երկրորդում: Երբ երկրորդ պարկից 24 կգ շաքարավազ տեղափոխեցին առաջինի մեջ, երկու պարկերում շաքարավազի քանակները հավասարվեցին: Սկզբում քանի՞ կգ շաքարավազ կար պարկերից յուրաքանչյուրում:

6x-24=x+24

6x-x=24+24

5x=48

x=48/5

6x=6×48/5=288/5

6x=288/5

 

2.Բեռնատարի արագությունը 18 կմ/ժ-ով մեծ է ավտոբուսի արագությունից: Նրանք միաժամանակ իրար ընդառաջ դուրս եկան երկու քաղաքներից, որոնց միջև հեռավորությունը 632 կմ է: Գտիր բեռնատարի և ավտոբուսի արագությունները, եթե հայտնի է, որ նրանք հանդիպեցին շարժումը սկսելուց 4 ժամ հետո:

x+18

4x+4(x+18)=632

4x+4x+72=632

8x=632-72=560

x=560:8=70 կմ/ժ

 

3.Երկու եղբայրներ ունեն հավասար թվով ընկույզներ: Եթե ավագ եղբայրը կրտսերին տա 20 ընկույզ, ապա նրա մոտ կմնա 5 անգամ քիչ ընկույզ, քան՝ կրտսերի մոտ: Քանի՞ ընկույզ կար սկզբում եղբայրներից յուրաքանչյուրի մոտ:

5x(x-20)=x+20

5x-100=x+20

5x-x=20+100

4x=120

x=30

 

4.Տոպրակում դրված են մանդարիններ: Եթե երեխաներից յուրաքանչյուրին բաժանենք 5-ական մանդարին, ապա 3 մանդարին կպակասի, իսկ եթե բաժանենք 4-ական մանդարին, ապա 16 մանդարին կավելանա: Քանի՞ մանդարին կար տոպրակում:

1. 5x-3=4x+16

5x-4x=16+3

x=19 երեխա

2. 5×19-3=92

Կամ

4×19+16=92

Պատ՝․ 92 մանդարին:

5.Շինարարությունը իրականացնում են երկու բրիգադներ: Առաջին բրիգադի բանվորների թիվը կազմում է երկու բրիգադների բանվորների ընդհանուր թվի 56%:Քանի՞ բանվոր կա յուրաքանչյուր բրիգադում, եթե առաջին բրիգադում կա 6-ով ավելի բանվոր, քան՝ երկրորդում:

(x+x-6)x56:100=x

100x=(2x-6)x56

100x=56x2x-6×56

100x=112x-336

112x-100x=336

2x=336

x=336:2

x=168 (I բրիգադի բանվորներ)

x-6=168-6

x-6=162 (II բրիգադի բանվորներ)

 

Պատ՝․ I=168, II=162:

 

6.Լուծույթում կա 40% աղ: Եթե ավելացնենք ևս 120 գ աղ, ապա լուծույթում կդառնա 70% աղ: Որքա՞ն էր սկզբնական լուծույթի զանգվածը:

 

x — 40%

x+120 — 70%

70x=40x(x+120)

70x=40x+120×40

30x=120×40

x=120×40:30

x=160

 

Պատ՝․ 160:

1. Տրվածբառերը դարձրո՛ւ հոգնակի և տեղադրի՛ր նախադասությունների մեջ:

 

Սուզանավ, ծովախորշ, լողափ, մանր, ծովափիղ, արկղ:

Ծովափղերը ավելի փոքր են, քան բծավոր փոկերը:

Փոկերն ափից շատ հեռու չեն գնում, մեծ մասամբ լողափերի ու գետաբերանների մոտ են հանդիպում:

Խորտակված սուզանավերի անձնակազմերը փրկելու համար հատուկ սարք են ստեղծել, որն անվանում են Մոմսենի փրկարար զանգ:

Այս ու այն կողմ թափթփված արկղերը հուշում էին, որ երեկոն սովորական ավարտ չի ունեցել:

Մայրը խոշոր ելակներն ընտրեց մուրաբայի համար, իսկ մանրերով տորթը զարդարեց:

Մարդկանց շնաձկներից պաշտպանելու համար հատուկ ցանցեր են դրել Հարավային Աֆրիկայի, Ավստրալիայի, Մեքսիկական ծոցի բոլոր ծովախորշերի երկարությամբ:

2.Փակագծերում տրված բառերը պահանջվող թվով դի՛ր (եզակի կամ հոգնակի) և համապատասխանեցրո՛ւ նախադասությանը:

 

Կան ջրային խուզարկուներ («խուզարկու»), որոնք (որ) ծովերում (ծով) ու օվկիանոսներում (օվկիանոս) գանձեր (գանձ) են որոնում: Հայտնի են հեքիաթային հաջողություններ (հաջողություն): Վագներն իր ընկերոջ (ընկեր) հետ Ֆլորիդայի ափերի (ափ) մոտ խորտակված իսպանական նավի (նավ) ավելի քան միլիոն դոլար արժեցող գանձ (գանձ) է գտել: Բայց ավելի մեծ թիվ են կազմում այնպիսի որոնողներն (որոնող), որոնք (որ) չեն կարողանում նույնիսկ որոնումների (որոնում) ծախսերը (ծախս) փակել:

3. Տեքստի գոյականները հոգնակի դարձրո՛ւ: Քn կարծիքով, ո՞ր գոյականների թիվը չպիտի փոխել:

 

Դանդաղ ընթանում է անապատի նավերը՝ ուղտերը. նրանց վրա սպիտակ ստվերների նման անշարժացել է հեծյալները: Ավազներն ու քարերն ասես շիկացած վառարաններ լինեն. կրակներ են շնչում: Օդը կանգնած է: Կապտավուն երկինքը պատած է կիսաթափանցիկ կարմրավուն մշուշաքողերով, և հորիզոնը գրեթե ձուլվել է երկնքին: Անապատների ճնշող լռությունը խախտում է միայն ուղտերի վզերից կախված զանգուլակների միապաղաղ զնգզնգոցը:

Իմ կարծիքով չպետք է փոխել՝ օդը, երկինքը, հորիզոնը գոյականների թիվը։

1. Երկուխմբի գոյականները նախ վանկատի՛ր, հետո դրանց հոգնակին կազմի՛ր և օրինաչափությունը բացատրի՛ր:

 

Օրինակ՝

ար — կըղ, նը — կար,

արկղ — արկղեր, նկար — նկարներ:

Ա. Վագր, աստղ, սանր, անգղ, կայսր, զեբր:

Վագր

Վա-գըր

վագրեր

 

Աստղ

Աս-տըղ

Աստղեր

 

Սանր

Սա-նըր

սանրեր

 

Անգղ

Ան-գըղ

Անգղեր

 

Կայսր

Կայ-սըր

կայսրեր

 

Զեբր

Զե-բըր

Զեբրեր

 

Բ. Խրճիթ, ձկնիկ, դպրոց, գրիչ, կռիվ, գլուխ, տղա, կրակ:

Խրճիթ

Խըր-ճիթ

խրճիթներ

 

Ձկնիկ

Ձըկ-նիկ

ձկնիկներ

 

Դպրոց

Դըպ-րոց

դպրոցներ

 

Գրիչ

Գը-րիչ

գրիչներ

 

Կռիվ

Կըռ-իվ

կռիվներ

 

Գլուխ

Գըլ-ուխ

Գլուխներ

 

Տղա

Տը-ղա

Տղաներ

 

կրակ

կը-րակ

կրակներ

 

Ա շարքում բառերը մեկու կես վանկանի են՝ գախնավանկի ը տառը գտնվում է երկրորդ վանկում և ավելանում է եր, իսկ Բ շարքում կես ու մեկ վանկանի՝ առաջին վանկում է գտնվում գախնավանկի ը տառը և ավելանում է ներ։

 

2. Տրվածգոյականները դարձրո՛ւ հոգնակի և տեղադրի՛ր նախադասությունների մեջ:

 

Անգղ, կեղտաջուր, աստղ, գետաձի, հեռագիր, ճակատամարտ:

Երկնքում մեկ-մեկ վառվեցին աստղերը, ամեն ինչ լռեց:

Հին զինվորը հիշում է բոլոր ճակատամարտերը, որոնց ինքը մասնակցել է:

Ցրիչը մեկ ժամում բոլոր հեռագրերը բաժանեց:

Միայն անգղերն էին սավառնում այդ բերդի վրա:

Հետո գետաձիերը դուրս եկան ջրից ու, լայն բացելով ահռելի երախները, խոնարհվեցին հանդիսատեսներին:

Կեղտաջրերն ամեն օր գետն են լցվում ու հոսում դեպի ծով:

Արտաշեսյան թագավորության կազմավորումը

1․ Ե՞րբ է տեղի ունեցել Մագնեսիայի ճակատամարտը։ Ի՞նչ նշանակություն է ունեցել այն Հայաստանի համար։

Ք․ա․ 190թ․ է տեղի ունեցել Մագնեսիայի ճակատամարտը։

Իրադրությունից օգտվելով՝ Ք․ա․ 189 թ․ Արտաշեսը Մեծ Հայքում և Զարեհը Ծոփքում վերականգնեցին անկախությունը։

Հռոմը, որին ձեռնտու էր Սելևկյան տերության թուլացումը, անմիջապես ճանաչեց Մեծ Հայքի և Ծոփքի անկախությունը։

 

2. Ո՞վքեր վերականգնեցին Մեծ Հայքի և Ծոփքի անկախությունը։

Ք․ա․ 189 թ․ Արտաշեսը՝ Մեծ Հայքում և Զարեհը՝ Ծոփքում վերականգնեցին անկախությունը։

3․ Ե՞րբ են անկախացել Ծոփքը և Փոքր Հայքը։ Ո՞վ էր Փոքր Հայքի արքան Ք․ա․ 180-ական թթ․։

Անկախացավ նաև Փոքր Հայքը: Ք․ա․ 180-ական թթ․ Փոքր Հայքի արքան Միհրդատ Երվանդականն էր։

4․ Ե՞րբ է գահակալել Արտաշես 1-ը։

Արտաշես I-ը գահակալել է Ք․ա․ 189-160թթ․։

5․ Ե՞րբ և ու՞մ գլխավորությամբ է հռչակվել Կոմմագենեի անկախ թագավորությունը։

Ք․ա․ 163 թ․ անկախություն է ձեռք բերում նաև Կոմմագենեն, որը նախկինում Մեծ Հայքի մասն էր։

6․ Ո՞ր երկրներից է Արտաշեսը հետ գրավել հայկական հողերը։

Արտաշես I-ը Մարաստանից (Ատրպատականից), Վրաստանից, Պոնտոսից, իսկ ավելի ուշ՝ Սելևկյան տերությունից հետ գրավեց և Մեծ Հայքին վերամիավորեց անջատված շրջանները։

7․ Ինչու՞ է հույն պատմիչ Պոլիբիոսը Արտաշես 1-ին անվանել «Հայաստանի մեծագույն մասի կառավարիչ»։

Արտաշես I-ը Մեծ Հայքի մեջ վերամիավորեց հայկական տարածքների մեծագույն մասը

8․ Ներկայացրեք Արտաշես 1-ի արտաքին քաղաքականության արդյունքները։

Ք․ա․ 183-179 թթ․ Փոքր Ասիայի տարածքում 5 փոքր պետություններ պատերազմ էին մղում միմյանց դեմ, որպես տարածաշրջանի 2 ազդեցիկ ուժեր՝ Հռոմեական պետությունն ու Մեծ Հայքը միջամտեցին պատերազմի դադարեցման համար։ Հաշտության պայմանագրի կնքման ընթացքում Արտաշես I-ը կարողացավ ընդարձակել Փոքր Հայքի տարածքը Պոնտոսի հաշվին։

Նա վարում էր իր հակառակորդ Սելևկյան տերությունը թուլացնելու քաղաքականություն։ Երբ Մարաստանի սատրապ Տիմարքոսն ապստամբեց Սելևկյանների դեմ և իրեն հռչակեց անկախ թագավոր, Արտաշես I-ը օգնեց նրան իր զորքերով։

Լուսնի անդրադարձումը: Հայլիներ

1. Ե՞րբ է լույսը բեկվում: Ինչո՞վ է լույսի բեկումը տարբերվում անդրադարձումից:

Լույսի ճառագայթի ուղղության փոփոխությունը մի միջավայրից մյուսին անցնելիս, կոչվում է լույսի բեկում։

Բեկման ժամանակ լույսի ճառագայթը մեկ միջավայրից անցնում է մյուս միջավայր, իսկ անդրադարձման ժամանակ լույսի ճառագայթը հասնելով միջավայրին փոխում է իր տարածման ուղղությունը՝ մնալով նույն միջավայրում։

2. Ի՞նչ է ոսպնյակը:

Ոսպնյակ է կոչվում թափանցիկ, սովորաբար ապակե մարմինը, որը երկու կողմից սահմանափակված է գնդային մակերևույթներով:

3. Ո՞ր կետն է կոչվում ոսպնյակի կիզակետ:

Երբ լույսի զուգահեռ ճառագայթներն ընկնում են հավաքող ոսպնյակի վրա, դրանից անցնելուց հետո հավաքվում են մի կետում, որը կոչվում է ոսպնյակի կիզակետ։

4.Ի՞նչ օրենքով է կատարվում լույսի անդրադարձումը։

Հայելիները լույսն անդրադարձնում են որոշակի օրենքով, որը կոչվում է անդրադարձման օրենք։

5.Նշի՛ր հայելիների տեսակները

Հայելիները լինում են հարթ, ուռուցիկ և գոգավոր:

6.Ո՞ր անկյուն է կոչվում անդրադարձման անկյուն։

Անդրադարձած ճառագայթի և հայելու մակերևույթին տարված ուղղահայացի կազմած անկյունը կոչվում է անդրադարձման անկյուն:

Լույսի անդրադարձման անկյունը հավասար է անկման անկյանը:

Задание 2: Вставьте глаголы движения.

1. Вчера, когда я ходил в библиотеку, я встретил нашего учителя.

2. В прошлую субботу мы ходили на стадион.

3. Летом они мечтают пойти на море.

4. Бабушка долго ходила по магазину и купила всё необходимое.

5. Сегодня вечером я ходил в театр на премьеру.

6. Сейчас я иду домой.

7. Ты ходишь в парк каждое воскресенье?

8. Весной наша группа ходила в Санкт-Петербург.

9. Вечером она всегда ходить по парку с собакой.

10. После занятий мы обычно ходим в столовую.

 

Задание 3: Вставьте подходящие глаголы движения.

Обычно мой брат ездить на работу на машине. Но вчера было очень тепло и

он пошёл на работу пешком. Когда он шёл по улице, он встретил своего школьного

друга. Они очень обрадовались встрече. Они ходили и разговаривали, вспоминали

школу, свою учительницу, одноклассников.

Друг сказал брату, что он завтра поедеть в Гюмри на своей машине. Он

предложил брату поехать вместе с ним. Когда брат вернулся с работы домой, он

рассказал мне о встрече и сказал, что я могу поехать вместе с ними. Я согласился.

Когда мы поехали в Гюмри, мы несколько раз останавливались около кафе. Мы

весь день ехали на машине по городу, приехали на экскурсию в села Гюмри.

Կյանքը մեզ տրված նվեր է: Այն լի է բազմազանությամբ և ուրախությամբ: Կյանքը սիրելը նշանակում է գնահատել պահերը: Ամեն առավոտ բերում է նոր հնարավորություններ՝ նոր գործեր իրականացնելու համար: Սիրի՛ր կյանքը այնպես, ինչպես սիրում ես սիրելիներին, ինչպես սիրում ես արևոտ օրերն ու լուսնյակ գիշերները: Սիրի՛ր կյանքը և վայելիր փոքրիկ ուրախությունները։ Քանի որ կյանքը մեզ տրված նվեր է, անհրաժեշտ է գնահատել և սիրել ամեն ինչ, ինչ շրջապատում է մեզ՝ փողոցում անծանոթի ժպիտը, գրկախառնությունը, մեր սիրելի ուտեստի համը: Թող մեր գործողությունները լցված լինեն բարությամբ և սիրով:

Սիրի՛ր կյանքը, որովհետև դրա մեջ շատ գեղեցկություն կա:

19.03.2024թ-Հավասարումներին հանգող խնդիրների լուծումը

1. Ո՞րն է ստեղծագործության ասելիքը։

Ստեղծագործության ասելիքն այն է, որ պետք չէ պայմանով մտերիմ դառնալ։

 

2. Ո՞ր հատվածում է արտահայտված գաղափարը։

ցեխը կարող ես լվանալ
շանը կարող ես լվանալ
և ջուրն էլ կարող ես լվանալ
բայց չես կարող լվանալ նրանց
ովքեր ասում են թե սիրում են շանը
պայմանով միայն…