Ի՞նչ է նեկտոնը

Նեկտոնը ջրային կենդանիների մի խումբ է, որն ակտիվորեն շարժվում է ջրի խիտ շերտերում և կարող է ինքնուրույն շարժվել երկար հեռավորությունների վրա, ինչպես նաև դիմակայել հոսանքների ուժին: Հետևաբար, նեկտոնային կենդանիների համար բնորոշ են պարզ ձևը, և լավ զարգացած են շարժման օրգանները:

Նեկտոնին են պատկանում ձկներ, կաղամարները,  մեծ գլուխոտնուկները, ջրային օձերը, ծովային կրիաները, պինգվինները և ծովային բոլոր կաթնասունները՝ կետանմանները, լաստավորները, փոկերը:

«Նեկտոն» տերմինը ներկայացվել է 1890 թվականին գերմանացի կենսաբան Էռնստ Հեկկելի կողմից: «Նեկտոն» բառը գալիս է հունական nektos բառից, ինչը նշանակում է «լողացող, լողող»:

 

Ընտրել եմ այս նյութը որովհետև հետաքրքիր էի ինչ է նշանակում նեկտոնը։ Ես սովարեցի, որ նեկտոնը նշանակում է ծովային կենդանիների խումբ։

Homework

There is too much water in the bath tub.
How many brothers and sisters has Anne got?
I don’t receive many letters nowadays.
How much rice do you eat per week?
I put too much salt in the soup.
How many people were at the party?
It doesn’t make much sense.
There wasn’t much traffic on the motorway.
My grandfather does not have much hair, anymore.
How many plates do we need?

Եզոպոսի առակներից

1.Տեքստի բառերից 4-ում բաց թողած տառի փոխարեն  գծիկ է դրված: Լրացրո՛ւ բաց թողած տառերը և ներկիր որևէ գույնով:

աշխարհի

մարդիկ

թագավորները

անարդար

 

2.Տեքստում ընդգծի՛ր Եզոպոսից մեզ հասած տեղեկությունները:

Եզոպոսը ապրել է մ. թ. ա. VI  դարում, Սամոս քաղաքում, եղել է ստրուկ և սպանվել է Դելփիքում: Ենթադրություններ կան, որ նա հույն էր` Թրակիայից կամ Փռյուգիայից:

 

3.Որպես աշխարհի լավ բան, Եզոպոսն ընտրել էր լեզուն, որովհետև` ա

ա. Լեզվի միջոցով են մարդիկ հայտնում իրենց ուրախությունը, վիշտը կամ հուզող մտքերը:

բ. Լեզվով են կատարվում բոլոր ստերը, կեղծիքները և բամբասանքները:

գ. Լեզուն ամենակարևոր օրգանն է:

դ. Լեզվի միջոցով են թագավորները անարդար հրամաններ արձակում:

 

4.Ինչո՞ւ Քսանթոսը Եզոպոսին ուղարկեց շուկա՝ աշխարհի ամենալավ բանը բերելու: գ

ա. Ցանկանում էր հետաքրքիր ընթրիք ունենալ:

բ. Ուզում էր տեսնել՝ ինչ կբերի Եզոպոսը:

գ. Ցանկանում էր ճաշկերույթ տալ՝ ի պատիվ աշակերտների:

դ. Ինքը չէր կարող գնալ:

 

  1. Երկրորդ անգամ Քսանթոսն ի՞նչ խնդրեց բերել շուկայից:

Նա խնդրեց բերել աշխարհի ամենավատ բանը։

 

6.Տեքստից ելնելով գրիր, թե ինչո՞ւ է լեզուն աշխարհի ամենալավ բանը:

Լեզուն է հասարակական կյանքի շաղկապը, ճշմարտության և իմաստության գործիքը, գիտությունների բանալին: Առանց լեզվի ինչպե՞ս կզարգանար ուսումն ու գիտությունը, առանց լեզվի ինչպե՞ս մարդիկ միմյանց պիտի հայտնեին իրենց ուրախությունը կամ վիշտը, իրենց հուզող մտքերը:

 

66-67-էջեր

Շատ ապրողը շատ բան չի իմանում, շատ ման եկողն Է շատ բան իմանում։

Շատ ապրողը շատ բան չի իմանա, շատ ման եկողն շատ բան կիմանա։

Շատ ապրողը շատ բան չի իմացել, շատ ման եկողն Է շատ բան իմացել։

Շատ ապրողը շատ բա չի իմանալու, շատ ման եկողն Է շատ բան իմանալու։

 

Հայրիկը ամենաշատն է բարկանում։

Քույրիկն ամենաքիչն է բարկանոում։

 

Մեքսիկայում մի ծաղիկ կա, որին տեսնողը վախից ուշաթափվում է: Ուշաթափվողներից

մեկը պատմել է, որ ծառի վրա չոված մատներով, արյունոտ, սարսափելի մեծ-մեծ թաթեր է

տեսել: Ուշքի գալուց հետո մոտեցել է ու տեսել, որ ո’չ մի թաթ էլ չկա. ծաղիկներ են:

 

Հեռավոր Մեքսիկայում  մի գեղեցիկ ծաղիկ կա, որին մոտիկից տեսնողը անմիջապես վախից ուշաթափվում է: Ծեր ուշաթափվողներից մեկը մի ժամանակ պատմել է, որ կանաչ ծառի վրա չռված երկար մատներով, կարմիր արյունոտ, սարսափելի մեծ-մեծ թաթեր է տեսել: Նա ուշքի գալուց հետո վախենալով մոտեցել է ու տեսել, որ ո’չ մի մեծ-մեծ թաթ էլ չկա. ծաղիկներ են:

 

Լինում է, չի լինում մի գեղեցիկ ծիտ։

Մի անգամ էս ծտի ոտքը մեծ փուշ է մտնում։ Դես է թռչում, դեն է թռչում, տեսնում է՝ մի ծեր պառավ փետի է ման գալիս, թոնիր վառի, հաց թխի։ Գոռալով ասում է.

— Նանի ջան, նանի, վիրավոր ոտիս փուշը հանի, թոնիրդ վառի, ես էլ գնամ հաճույքով քուջուջ անեմ, գլուխս պահեմ։

 

ձյունով պատված-ձնապատ

շատ խոսող-շատախոս

աստղերով զարդարված-աստղազարդ

արագ վազող-արագավազ

 

-Ո՛չ, տղաս չեն պատժում։

-Այդ դեպքում ուսուցիչն իրեն ինչո՞ւ պատժեց, երբ ինքն ասաց, որ տնային աշխատանքը չի կատարել:

Առասպել Սևանա լճի մասին

Աշխարհի խոշոր բարձրադիր լճերից մեկը` Սևանն է, որ հնում կոչվել է Գեղամա ծովակ: Գտնվում է Գեղարքունիքի մարզում,  ծովի մակարդակից 1800-2000 մետր բարձրության վրա: Սևանա լիճն ունի քաղցրահամ ջուր։ Այն բաղկացած է երկու մասին՝ մեծ Սևան և փոքր Սևան: Լիճն օրվա ընթացքում անընդհատ փոխում էր գույնը։ Այն հատվածներում, որտեղ կապտականաչը ավելի մուգ երանգով է , այդ հատվածում ավելի խորն է:

Ասում են` մի քանի կրոնավորներ Վանից գալիս են Սևան և լճի մեջ տեսնելով գեղեցիկ կղզին ` բացականչում են. «Սա է Վան»: Այսինքն` մեզ համար լավ բնակվելու տեղ է: Այդպես են կղզին և լիճը ստացել Սևան անունը:

Իսկ մեկ ուրիշ զրույց պատմում է, որ շատ հին ժամանակներում գեղեցիկ քաջ հսկա էր ապրում: Նա  արթնանում էր, վերցնում էր իր մեծ նիզակն ու մտնում լիճը: Այդ հսկան` Սևանը, հսկում էր ամենուր և հայտնվում էր այն ափերում, որտեղ թշնամի էր երևում: Եվ նիզակով  վնասազերծում էր թշնամուն: Այս հսկայի անունով էլ լիճը կոչվեց «Սևան»:

Գոյություն ունի  նաև մի ավանդություն․

  • Սևանա լճի տեղում առաջ ցամաք է եղել։ Գյուղին մոտիկ բլրի տակ եղել է մի աղբյուր, որից ջուր վերցնելիս գյուղացիները հանում էին ակունքի մեծ փակիչը, վերցնում էին ջուրըև ապա  զգուշությամբ հարմարեցնում տեղում։ Մի երեկո գյուղի հարսներից մեկը ջրի է գնում աղբյուրը, հանում է փակիչը, կուժը լցնում ու գալիս տուն՝ մոռանալով փակել ակունքը։ Ջուրը դուրս է հորդում, երբ հասնում է տնակներին, բնակիչները փախչում են, ասելով «Քար դառնա ով բաց է թողել ակունքը»։ Եվ մոռացկոտ հարսը քար է դառնում, իսկ ջուրը անընդհատ հոսելով գոյացնում է Սևանա լիճը, որի երեսից հազիվ վեր է բարձրանում քարացած հարսի գլուխը՝ Հարսնաքարը։

 

Три товарища

  • Кто оказался настоящим другом?

Володя оказался настоящим другом.

 

  • С кем из мальчиков вам хотелось бы подружиться?

Я хотел бы подружился с Володей.

 

  • Как бы вы поступили в такой ситуации?

Я бы сделал как Володя.

 

  • Как вы думаете, как будут развиваться события дальше? Придумайте.

Володя и Витя стали лучшими друзьями. Однажды на них напала злая собака Володя отчин испугался, но Витя его защитил. Они жили долго и счастливо.

 

 Объясните смысл следующих крылатых выражений:

Друг — это одна душа, живущая в двух телах.

Умей быть другом — найдешь друга.

Дружба кончается там, где начинается недоверие-когда не доверяешь другу тогда дружба кончается.

Кто хочет иметь друга без недостатков, тот остается без друзей-у всех есть недостатки нужно принимать такими какими они есть.

Друг должен принимать на себя часть огорчений друга-друг должен помогать другу.

Արաքս գետ

Արաքս գետ

Արաքսը (նաև ՝ Արազ, Արաս, Արաքսի և Երասխ), Հայկական լեռնաշխարհի ամենախոշոր գետերից է։ Ունի 1072 կմ  երկարություն, որից 200 կմ կազմում է Հայաստանի և Թուրքիայի սահմանը։  Արաքսը հին ժամանակներից  ջուր է մատակարարել Մեծ Հայքի, Այրարատ, Սյունիք, Արցախ, Փայտակարան, Վասպուրական նահանգներին, որի համար այն հաճախ կոչվել է Մայր Արաքս:

Արաքսը սկիզբ է առնում Բյուրակնյան լեռներից բխող բազմաթիվ սառնորակ աղբյուրներից։  Այն  միակ գետն է, որ հոսում է լեռնաշխարհի ամբողջ տարածքով և միանալով Կուրին՝ թափվում Կասպից ծովը: Գետի լայնությունը  որոշ մասերում  հասնում է 30-130 մետրի: Խորությունը 3-4,5 մետր է: Արաքսը տարվա գրեթե բոլոր ամիսներին պղտոր է լինում: Արագահոս գետ է (վայրկյանում՝ 1,5 մետր): Հայոց մայր գետը իր փոխադրած տիղմով Նեղոսից հետո աշխարհում գրավում է երկրորդ տեղը: Մասնագետների հաշվումներով՝ Արաքսն ամեն տարի ծովն է տանում ավելի քան մեկ միլիոն վագոն տիղմ:

Արաքսի վրա շատ կամուրջներ են եղել: Դրսւնցից ամենանշանավորները հինգն էին, որոնք եղել են Բասենում, Երվանդակերտում, Արտաշատում, Նախիջևանում և Ջուղայում:  Պատմական կամուրջներից այսօր մնացել է միայն մեկը՝ Բասեն գավառի Բ. Հոբբի կամուրջն է: Կամուրջների անհետացումը պայմանավորված է Արաքսի հունի հաճախակի փոփոխություններով։

На краю леса

Задание 1. Объясни значение выражений

наду­лись на деревьях душистые клейкие почки-скоро на деревьях появятся листья.

сочится сладкий сок-из берёзы сочится сладкий сок.

обросшие брусничником кочки-растёт брусника.

чутко слышит-хорошо слышит.

тревожный звук-страшный звук.

 

Задание 2. 

Выпиши из текста выделенные прилагательный, поставь в прямую форму, так чтобы они отвечали на вопрос какой?\какая?\какое?\какие?   и составь с ними новые словосочетания. Например: длинноногим

какой? — длинноногий. Длинноногий жираф

какая?-старая. старая мебель. 

какое?-тепло-летние тепло.

какой?-весенний-весенний дождь.

какая?-маленькая-маленькая дверь.

какая?-высокая-высокая температура.

какие?-душистые-душистые листья.

какими?-про­зрачными-про­зрачными глазами.

какой?-сладкий-сладкий мёд.

какой?-весенние-весенние дождь.

какие?-высокое-высокое деревья.

каким?-синими-синими ветром.

каким?-Золо­тистыми-золо­тистыми руками.

 

 

Ձկները

— Զգույշ, —  ասաց մեծ ձուկը փոքր ձկանը: — Սա կարթ է, ձեռք մի տուր, մի՛ բռնիր:
— Ինչու՞,- հարցրեց փոքր ձուկը:
-Երկու պատճառով, — ասաց մեծ ձուկը: — Սկսենք նրանից, որ եթե դու բռնես այն, քեզ կբռնեն, կթաթախեն ալյուրի մեջ և կտապակեն թավայի մեջ: Իսկ հետո  քեզ  կուտեն աղցանի հետ:
-Օ՜,  շնորհակալություն զգուշացնելու համար, դու փրկեցիր իմ կյանքը:Իսկ ո՞րն է երկրորդ պատճառը:
-Իսկ երկրորդ պատճառն այն է , որ ես ինքս եմ ուզում ուտել քեզ:

  1. Արդարացրու մեծ ձկանը:

Մեծ ձուկը շատ սոված էր, որ չսատկի կերավ։

  1. Մեղադրիր նրան:

Մեծ ձուկը կեղ օգնություն ցույց տվեց ձկանը։