Month: Апрель 2022

Նեկտոնը ջրային կենդանիների մի խումբ է, որն ակտիվորեն շարժվում է ջրի խիտ շերտերում և կարող է ինքնուրույն շարժվել երկար հեռավորությունների վրա, ինչպես նաև դիմակայել հոսանքների ուժին: Հետևաբար, նեկտոնային կենդանիների համար բնորոշ են պարզ ձևը, և լավ զարգացած են շարժման օրգանները:

«Նեկտոն» տերմինը ներկայացվել է 1890 թվականին գերմանացի կենսաբան Էռնստ Հեկկելի կողմից: «Նեկտոն» բառը գալիս է հունական nektos բառից, ինչը նշանակում է «լողացող, լողող»:

Ընտրել եմ այս նյութը որովհետև հետաքրքիր էի ինչ է նշանակում նեկտոնը։ Ես սովարեցի, որ նեկտոնը նշանակում է ծովային կենդանիների խումբ։

1.Տեքստի բառերից 4-ում բաց թողած տառի փոխարեն  գծիկ է դրված: Լրացրո՛ւ բաց թողած տառերը և ներկիր որևէ գույնով:

աշխարհի

մարդիկ

թագավորները

անարդար

2.Տեքստում ընդգծի՛ր Եզոպոսից մեզ հասած տեղեկությունները:

Եզոպոսը ապրել է մ. թ. ա. VI  դարում, Սամոս քաղաքում, եղել է ստրուկ և սպանվել է Դելփիքում: Ենթադրություններ կան, որ նա հույն էր` Թրակիայից կամ Փռյուգիայից:

3.Որպես աշխարհի լավ բան, Եզոպոսն ընտրել էր լեզուն, որովհետև` ա․

ա. Լեզվի միջոցով են մարդիկ հայտնում իրենց ուրախությունը, վիշտը կամ հուզող մտքերը:

բ. Լեզվով են կատարվում բոլոր ստերը, կեղծիքները և բամբասանքները:

գ. Լեզուն ամենակարևոր օրգանն է:

դ. Լեզվի միջոցով են թագավորները անարդար հրամաններ արձակում:

4.Ինչո՞ւ Քսանթոսը Եզոպոսին ուղարկեց շուկա՝ աշխարհի ամենալավ բանը բերելու: գ․

ա. Ցանկանում էր հետաքրքիր ընթրիք ունենալ:

բ. Ուզում էր տեսնել՝ ինչ կբերի Եզոպոսը:

գ. Ցանկանում էր ճաշկերույթ տալ՝ ի պատիվ աշակերտների:

դ. Ինքը չէր կարող գնալ:

5. Երկրորդ անգամ Քսանթոսն ի՞նչ խնդրեց բերել շուկայից:

Նա խնդրեց բերել աշխարհի ամենավատ բանը։

6.Տեքստից ելնելով գրիր, թե ինչո՞ւ է լեզուն աշխարհի ամենալավ բանը:

Լեզուն է հասարակական կյանքի շաղկապը, ճշմարտության և իմաստության գործիքը, գիտությունների բանալին: Առանց լեզվի ինչպե՞ս կզարգանար ուսումն ու գիտությունը, առանց լեզվի ինչպե՞ս մարդիկ միմյանց պիտի հայտնեին իրենց ուրախությունը կամ վիշտը, իրենց հուզող մտքերը:

Շատ ապրողը շատ բան չի իմանում, շատ ման եկողն Է շատ բան իմանում։

Շատ ապրողը շատ բան չի իմանա, շատ ման եկողն շատ բան կիմանա։

Շատ ապրողը շատ բան չի իմացել, շատ ման եկողն Է շատ բան իմացել։

Շատ ապրողը շատ բա չի իմանալու, շատ ման եկողն Է շատ բան իմանալու։

Հայրիկը ամենաշատն է բարկանում։

Քույրիկն ամենաքիչն է բարկանոում։

Մեքսիկայում մի ծաղիկ կա, որին տեսնողը վախից ուշաթափվում է: Ուշաթափվողներից

մեկը պատմել է, որ ծառի վրա չոված մատներով, արյունոտ, սարսափելի մեծ-մեծ թաթեր է

տեսել: Ուշքի գալուց հետո մոտեցել է ու տեսել, որ ո’չ մի թաթ էլ չկա. ծաղիկներ են:

Հեռավոր Մեքսիկայում  մի գեղեցիկ ծաղիկ կա, որին մոտիկից տեսնողը անմիջապես վախից ուշաթափվում է: Ծեր ուշաթափվողներից մեկը մի ժամանակ պատմել է, որ կանաչ ծառի վրա չռված երկար մատներով, կարմիր արյունոտ, սարսափելի մեծ-մեծ թաթեր է տեսել: Նա ուշքի գալուց հետո վախենալով մոտեցել է ու տեսել, որ ո’չ մի մեծ-մեծ թաթ էլ չկա. ծաղիկներ են:

Լինում է, չի լինում մի գեղեցիկ ծիտ։

Մի անգամ էս ծտի ոտքը մեծ փուշ է մտնում։ Դես է թռչում, դեն է թռչում, տեսնում է՝ մի ծեր պառավ փետի է ման գալիս, թոնիր վառի, հաց թխի։ Գոռալով ասում է.

— Նանի ջան, նանի, վիրավոր ոտիս փուշը հանի, թոնիրդ վառի, ես էլ գնամ հաճույքով քուջուջ անեմ, գլուխս պահեմ։

ձյունով պատված-ձնապատ

շատ խոսող-շատախոս

աստղերով զարդարված-աստղազարդ

արագ վազող-արագավազ

-Ո՛չ, տղաս չեն պատժում։

-Այդ դեպքում ուսուցիչն իրեն ինչո՞ւ պատժեց, երբ ինքն ասաց, որ տնային աշխատանքը չի կատարել:

Աշխարհի խոշոր բարձրադիր լճերից մեկը` Սևանն է, որ հնում կոչվել է Գեղամա ծովակ: Գտնվում է Գեղարքունիքի մարզում,  ծովի մակարդակից 1800-2000 մետր բարձրության վրա: Սևանա լիճն ունի քաղցրահամ ջուր։ Այն բաղկացած է երկու մասին՝ մեծ Սևան և փոքր Սևան: Լիճն օրվա ընթացքում անընդհատ փոխում էր գույնը։ Այն հատվածներում, որտեղ կապտականաչը ավելի մուգ երանգով է , այդ հատվածում ավելի խորն է:

Ասում են` մի քանի կրոնավորներ Վանից գալիս են Սևան և լճի մեջ տեսնելով գեղեցիկ կղզին ` բացականչում են. «Սա է Վան»: Այսինքն` մեզ համար լավ բնակվելու տեղ է: Այդպես են կղզին և լիճը ստացել Սևան անունը:

Իսկ մեկ ուրիշ զրույց պատմում է, որ շատ հին ժամանակներում գեղեցիկ քաջ հսկա էր ապրում: Նա  արթնանում էր, վերցնում էր իր մեծ նիզակն ու մտնում լիճը: Այդ հսկան` Սևանը, հսկում էր ամենուր և հայտնվում էր այն ափերում, որտեղ թշնամի էր երևում: Եվ նիզակով  վնասազերծում էր թշնամուն: Այս հսկայի անունով էլ լիճը կոչվեց «Սևան»:

Գոյություն ունի  նաև մի ավանդություն․

• Սևանա լճի տեղում առաջ ցամաք է եղել։ Գյուղին մոտիկ բլրի տակ եղել է մի աղբյուր, որից ջուր վերցնելիս գյուղացիները հանում էին ակունքի մեծ փակիչը, վերցնում էին ջուրըև ապա  զգուշությամբ հարմարեցնում տեղում։ Մի երեկո գյուղի հարսներից մեկը ջրի է գնում աղբյուրը, հանում է փակիչը, կուժը լցնում ու գալիս տուն՝ մոռանալով փակել ակունքը։ Ջուրը դուրս է հորդում, երբ հասնում է տնակներին, բնակիչները փախչում են, ասելով «Քար դառնա ով բաց է թողել ակունքը»։ Եվ մոռացկոտ հարսը քար է դառնում, իսկ ջուրը անընդհատ հոսելով գոյացնում է Սևանա լիճը, որի երեսից հազիվ վեր է բարձրանում քարացած հարսի գլուխը՝ Հարսնաքարը։

• Кто оказался настоящим другом?

Володя оказался настоящим другом.

• С кем из мальчиков вам хотелось бы подружиться?

Я хотел бы подружился с Володей.

• Как бы вы поступили в такой ситуации?

Я бы сделал как Володя.

• Как вы думаете, как будут развиваться события дальше? Придумайте.

Володя и Витя стали лучшими друзьями. Однажды на них напала злая собака Володя отчин испугался, но Витя его защитил. Они жили долго и счастливо.

 Объясните смысл следующих крылатых выражений:

Друг — это одна душа, живущая в двух телах.

Умей быть другом — найдешь друга.

Дружба кончается там, где начинается недоверие-когда не доверяешь другу тогда дружба кончается.

Кто хочет иметь друга без недостатков, тот остается без друзей-у всех есть недостатки нужно принимать такими какими они есть.

Друг должен принимать на себя часть огорчений друга-друг должен помогать другу.

She runs to me.

She is running to me.

She ran to me.

They come from America.

They are coming from America.

They came from America.

I ask a question.

I am asking a question.

I asked a question.

We have a shower.

We are having a shower.

We had a shower.

He eats an apple.

He is eating an apple.

He ate an apple.

Արաքս գետ

Արաքսը (նաև ՝ Արազ, Արաս, Արաքսի և Երասխ), Հայկական լեռնաշխարհի ամենախոշոր գետերից է։ Ունի 1072 կմ  երկարություն, որից 200 կմ կազմում է Հայաստանի և Թուրքիայի սահմանը։  Արաքսը հին ժամանակներից  ջուր է մատակարարել Մեծ Հայքի, Այրարատ, Սյունիք, Արցախ, Փայտակարան, Վասպուրական նահանգներին, որի համար այն հաճախ կոչվել է Մայր Արաքս:

Արաքսը սկիզբ է առնում Բյուրակնյան լեռներից բխող բազմաթիվ սառնորակ աղբյուրներից։  Այն  միակ գետն է, որ հոսում է լեռնաշխարհի ամբողջ տարածքով և միանալով Կուրին՝ թափվում Կասպից ծովը: Գետի լայնությունը  որոշ մասերում  հասնում է 30-130 մետրի: Խորությունը 3-4,5 մետր է: Արաքսը տարվա գրեթե բոլոր ամիսներին պղտոր է լինում: Արագահոս գետ է (վայրկյանում՝ 1,5 մետր): Հայոց մայր գետը իր փոխադրած տիղմով Նեղոսից հետո աշխարհում գրավում է երկրորդ տեղը: Մասնագետների հաշվումներով՝ Արաքսն ամեն տարի ծովն է տանում ավելի քան մեկ միլիոն վագոն տիղմ:

Արաքսի վրա շատ կամուրջներ են եղել: Դրսւնցից ամենանշանավորները հինգն էին, որոնք եղել են Բասենում, Երվանդակերտում, Արտաշատում, Նախիջևանում և Ջուղայում:  Պատմական կամուրջներից այսօր մնացել է միայն մեկը՝ Բասեն գավառի Բ. Հոբբի կամուրջն է: Կամուրջների անհետացումը պայմանավորված է Արաքսի հունի հաճախակի փոփոխություններով։

Задание 1. Объясни значение выражений

наду­лись на деревьях душистые клейкие почки-скоро на деревьях появятся листья.

сочится сладкий сок-из берёзы сочится сладкий сок.

обросшие брусничником кочки-растёт брусника.

чутко слышит-хорошо слышит.

тревожный звук-страшный звук.

Задание 2. 

Выпиши из текста выделенные прилагательный, поставь в прямую форму, так чтобы они отвечали на вопрос какой?\какая?\какое?\какие?   и составь с ними новые словосочетания. Например: длинноногим

какой? — длинноногий. Длинноногий жираф

какая?-старая. старая мебель. 

какое?-тепло-летние тепло.

какой?-весенний-весенний дождь.

какая?-маленькая-маленькая дверь.

какая?-высокая-высокая температура.

какие?-душистые-душистые листья.

какими?-про­зрачными-про­зрачными глазами.

какой?-сладкий-сладкий мёд.

какой?-весенние-весенние дождь.

какие?-высокое-высокое деревья.

каким?-синими-синими ветром.

каким?-Золо­тистыми-золо­тистыми руками.

— Զգույշ, —  ասաց մեծ ձուկը փոքր ձկանը: — Սա կարթ է, ձեռք մի տուր, մի՛ բռնիր:
— Ինչու՞,- հարցրեց փոքր ձուկը:
-Երկու պատճառով, — ասաց մեծ ձուկը: — Սկսենք նրանից, որ եթե դու բռնես այն, քեզ կբռնեն, կթաթախեն ալյուրի մեջ և կտապակեն թավայի մեջ: Իսկ հետո  քեզ  կուտեն աղցանի հետ:
-Օ՜,  շնորհակալություն զգուշացնելու համար, դու փրկեցիր իմ կյանքը:Իսկ ո՞րն է երկրորդ պատճառը:
-Իսկ երկրորդ պատճառն այն է , որ ես ինքս եմ ուզում ուտել քեզ:

1. Արդարացրու մեծ ձկանը:

Մեծ ձուկը շատ սոված էր, որ չսատկի կերավ։

2. Մեղադրիր նրան:

Մեծ ձուկը կեղ օգնություն ցույց տվեց ձկանը։