Day: 19.02.2025

Վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերության

автором markmusayelyan, posted in Աշխարհրագրություն
  1. Ո՞րն է վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերության դերը տնտեսության մեջ:

Վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերությունն  տնտեսության հիմքն է,  այն արդյունաբերության բոլոր ենթաճյուղերին, տրանսպորտին, գյուղատնտեսությանը և սպասարկման ոլորտին մատակարարում է էլեկտրաէներգիա և վառելիք, իսկ քիմիական արդյունաբերությանը` հումք: Այն մեծ ազդեցություն ունի նաև տնտեսության տեղաբաշխման վրա:

 

  1. Ի՞նչ է պայմանական վառելիքը: Համեմատե՛ք վառելիքի առանձին տեսակներն ըստ ջերմատվության:

Պայմանական վառելիքը վառելիքի այն քանակն է, որի այրումից ստացվում է 7000 կկալ ջերմություն, որը համարժեք է 1 կգ քարածխի այրման ջերմությանը, ուստի քարածուխն է ընդունվել մեկ պայմանական վառելիքի չափման հաշվարկային միավոր:  Քարածխի ջերմային գործակիցը 1 է: Մեկ պայմանական վառելիքը համարժեք է 2 Կվտ ⋅ ժ էլեկտրաէներգիայի:

Նավթն ու բենզինը ունեն ամենաբարձր ջերմատվությունը, իսկ շագանակագույն ածուխն ու փայտը՝ ամենացածրը։

 

  1. Նկարագրե՛ք վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերության ճյուղային կառուցվածքը: Ի՞նչ փոփոխություններ է կրել վերջին հարյուրամյակում:

Վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերությունը կազմված է հետևյալ ճյուղերից՝  վառելիքային արդյունաբերությունից և էլեկտրաէներգետիկայից։

Վերջին հարյուրամյակում վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերության անցել է զարգացման 3 փուլ՝ ածխային, նավթագազային և ժամանակակից` անցումային։

 

  1. Քարտեզի վրա նշե՛ք ածխի, նավթի և բնական գազի արդյունահանման և սպառման հիմնական շրջանները: Դրանք համեմատե՛ք և նշե՞ք հիմնական տարբերություններն ու նմանությունները:

Ածուխ արդյունահանվում է աշխարհի ավելի քան 60 երկրներում, որոնցից առաջատարներն են Չինաստանը ԱՄՆ-­ը, Հնդկաստանը, Ավստրալիան, Ռուսաստանը։

Նավթ արդյունահանում են աշխարհի ավելի քան 80 երկրներում, առաջատար երկրներն են Ռուսաստանը, Սաուդյան Արաբիան, ԱՄՆ-ը, Մեքսիկան, Իրանը, Վենեսուելան, իսկ ներկրման ծավալով` Չինաստանը, ԱՄՆ-­ը, Ճապոնիան, Արևմտյան Եվրոպայի երկրները:

Գազարդյունաբերությունն աշխարհի վառելիքային արդյունաբերության ամենաարագ աճող ենթաճյուղն է: Շատ կարևոր է նաև, որ նավթի համեմատությամբ այն էկոլոգիապես մաքուր է, իսկ պաշարներն ավելի մեծ են։ Գազամուղներով գազը Արևմտյան Սիբիրից հասնում է Արևմտյան Եվրոպա, Կանադայից` ԱՄՆ, Ալժիրից և Լիբիայից Միջերկրական ծովի հատակով՝  Իտալիա,  Ֆրանսիա և եվրոպական այլ երկրներ։ Բնական հեղուկացված գազի գլխավոր սպառողներն են Ճապոնիան, ԱՄՆ-­ը և Եվրոպայի որոշ երկրներ:

 

  1. Որո՞նք են էլեկտրաէներգիայի ստացման հիմնական աղբյուրները: Համեմատե՛ք ՋԷԿ -երի և ՋրԷԿ -ների հիմնական առավելություններն ու թերությունները:

Էլեկտրաէներգիայի ստացման հիմնական աղբյուրները

  • Ջերմաէլեկտրակայաններ (ՋԷԿ) – Օգտագործում են ածուխ, նավթ, գազ։
  • Ջրաէլեկտրակայաններ (ՋրԷԿ) – Շահագործում են գետերի ջրային էներգիան։
  • Ատոմային էլեկտրակայաններ (ԱԷԿ) – Աշխատում են ուրանի բաժանման ռեակցիայի միջոցով։
  • Քամու էլեկտրակայաններ – Օգտագործում են քամու էներգիան։
  • Արևային էլեկտրակայաններ – Շահագործում են արևի ճառագայթումը։
  • Գեոթերմալ կայաններ – Օգտագործում են Երկրի ընդերքի ջերմությունը։

 

ՋԷԿ—երի և ՋրԷԿ—երի համեմատություն

Կայանի տեսակ Առավելություններ Թերություններ
ՋԷԿ (ջերմաէլեկտրակայան) Անկախ է տեղանքից, կայուն արտադրություն Օգտագործում է ոչ վերականգնվող վառելիք, աղտոտում է միջավայրը
ՋրԷԿ (ջրաէլեկտրակայան) Էկոլոգիապես մաքուր, վերականգնվող էներգիա Կախված է ջրային ռեսուրսներից, մեծ կառուցման ծախսեր

 

ՋԷԿ-երը հարմար են շարունակական աշխատանք ապահովելու համար, մինչդեռ ՋրԷԿ-երը ավելի էկոլոգիապես մաքուր են, բայց կախված են գետերի հոսքից։

 

  1. Նշե՛ք և համեմատե՛ք տարբեր տիպի էլեկտրակայանների (ջերմային, ջրային, ատոմային) տեղաբաշխման երկրներն ու վայրերը:

Ջերմային էլեկտրակայաններ (ՋԷԿ)

  • Ջերմային կայանները հիմնականում կառուցվում են այնպիսի երկրներում, որտեղ կան մեծ պաշարներ վառելիքի (ածուխ, նավթ, գազ) կամ դրանք մոտ են էներգիայի պահանջարկի կենտրոններին։
  • Օրինակ
    • Չինաստան՝ մեծ քանակությամբ ածուխի պաշարներ։
    • ԱՄՆ՝ նավթի և բնական գազի պաշարներով։
    • Ռուսաստան՝ ածուխի և բնական գազի պաշարներ։

Ջրային էլեկտրակայաններ (ՋրԷԿ)

  •  Ջրաէլեկտրակայանները կառուցվում են այնտեղ, որտեղ կան հզոր գետեր և ջրային ռեսուրսներ։ Դրանք հիմնականում գտնվում են այնպիսի երկրներում, որտեղ ջրի հոսքը մեծ է։
  • Օրինակ
    • Բրազիլիա՝ Ամազոնյան ավազանի գետերի վրա։
    • Կանադա՝ Կանադայի բազմաթիվ մեծ գետերում։
    • Ռուսաստան՝ Վոլգայի և այլ մեծ գետերի վրա։

Ատոմային էլեկտրակայաններ (ԱԷԿ)

  • Ատոմային կայանները սովորաբար կառուցվում են այնպիսի երկրներում, որտեղ կա տեխնոլոգիական ներուժ և որտեղ էներգիայի պահանջարկը բարձր է։ Այնպիսի երկրներում, որտեղ անհրաժեշտ է փոքր քանակությամբ վառելիք՝ ապահովելու բավականաչափ էներգիա։
  • Օրինակ
    • Ֆրանսիա՝ ԱԷԿ-ները կազմում են էներգիայի գրեթե 70%-ը։
    • ԱՄՆ՝ բազմաթիվ ԱԷԿ-ներ, որոնք ապահովում են զգալի մասն էլեկտրաէներգիայի պահանջարկից։
    • Ռուսաստան՝ մի քանի մեծ ԱԷԿ-ներ, որոնք աշխատում են ինչպես մեծ քաղաքներում, այնպես էլ հեռավոր տարածքներում։

ՋրԷԿ-երը շատ լավ են տեղադրվում գետերի վրա, իսկ ՋԷԿ-երը ավելի լայն տարածքում կարող են աշխատել՝ առանց կախվածության բնությունից։ ԱԷԿ-երը հիմնականում պահանջում են բարձր տեխնոլոգիաներ և հատուկ տարածքներ։

 

  1. Էներգիայի ոչ ավանդական ո՞ր աղբյուրներն են օգտագործվում էլեկտրաէներգետիկայում:

Հեռանկարային են հատկապես արեգակնային, երկրաջերմային, քամու, ինչպես նաև մակընթացային էներգիայի օգտագործման հնարավորությունները, որոնք համարվում են գործնականում անսպառ: Երկրի ներքին ջերմության էներգիան լայնորեն օգտագործվում  է Իսլանդիայում, Ֆիլիպիններում և մի շարք այլ երկրներում:  ՀՀ-ում կառուցվել է քամու էլեկտրակայան (ՔԷԿ)` Լոռու մարզում (Պուշկինի լեռնանցքում):

 

 

Երկաթուղու շինարարությունը

автором markmusayelyan, posted in Գրականություն

Պատմվածքում երևում է հին և նորի պայքարը։ Պատմվածքում երևում է, թե գյուղացիները ինչ կարծիք ունեն փոփոխությունների նկատմամբ։ Երկաթուղին նորություն էր, որը գյուղացիների մի մասին ուրախացնում էր, իսկ մյուսներին անհանգստացնում, որ բնությունը կվնասվի։ Ուհանես պապը շատ բարի էր, նա մտածում էր, որ բարության միջոցով նրա տունը միշտ առատ կլինի։

February 17-21 lesson 2

автором markmusayelyan, posted in Անգլերեն

Exercise 1: Fill in the blanks with the correct form of the adjective in parentheses.

  1. This is the easiest (easy) test I have ever taken.
  2. She is smarter than her classmates.
  3. This road is more dangerous than the one we traveled on yesterday.
  4. The blue dress is the most beautiful of all.
  5. My house is bigger than your house.
  6. This is the best pizza I’ve ever eaten.
  7. She is younger than her brother.
  8. The weather today is worse than yesterday.
  9. The movie was more exciting than I expected.
  10. This exam is more difficult than the previous one.

Exercise 2: Choose the correct form of the adjective.

  1. This book is more interesting than that one.
  2. Tom is taller than Joe.
  3. She is the friendliest person I know.
  4. This is the most expensive hotel in the city.
  5. It was the worst movie I have ever seen.
  6. John’s explanation was clearer than Peter’s.
  7. This summer is hotter than last summer.
  8. The new student is more intelligent than the old one.