Հավասարաչափ շարժում, արագություն, իներցիայի երևույթ

1.Ո՞ր շարժումն են անվանում  հավասարաչափ:

Այն շարժումը, որի ընթացքում մարմինը կամայական հավասար ժամանակամիջոցներում անցնում է հավասար ճանապարհներ, կոչվում է հավասարաչափ շարժում

2.Կարելի՞ է արդյոք հավասարաչափ համարել՝

ա. ժամացույցի սլաքի ծայրակետի շարժումը,

բ. թելից կախված գնդիկի տատանողական շարժումը,

գ. ջրի շարժումը գետում, որի հունը մեկ լայնանում է մեկ՝ նեղանում,

դ. մետրոյի շարժասանդուղքի շարժումը:

 

3.Ո՞ր մեծությունն է կոչվում հավասարաչափ շարժման արագություն ՝գրել բանաձևը:

Հավասարաչափ շարժման արագությունը ֆիզիկական մեծություն է, որը հավասար է մարմնի անցած ճանապարհի հարաբերությանն այն ժամանակամիջոցին, որի ընթացքում մարմինն անցել է այդ ճանապարհը:

v=s/t

4.Ի՞նչ միավորներով է չափվում արագությունը՝ ՄՀում:

մ/վ

5-6. Ինչպե՞ս որոշել հավասարաչափ շարժվող մարմնի անցած ճանապարհը,եթե հայտնի է նրա արագությունը ու շարժման ժամանակը,գրել բանաձևը

Հավասարաչափ շարժման դեպքում մարմնի անցած ճանապարհը որոշում են s=vt, իսկ շարժման ժամանակը՝ t=s/v բանաձևերով:

 

  1. Ինչպե՞ս որոշել հավասարաչափ շարժման ժամանակը, եթե հայտնի են մարմնի արագությունն ու ճանապարհը,գրել բանաձևը:

Հավասարաչափ շարժման դեպքում մարմնի շարժման ժամանակը որոշում t=s/v բանաձևով:

 

  1. Ի՞նչ է վեկտորը, ինչ է սկալյարը:

Այն մեծությունները, որոնք, բացի թվային արժեքից, ունեն նաև ուղղություն, կոչվում են վեկտորական մեծություններ կամ պարզապես վեկտորներ:

Այն մեծություններ, որոնք չունեն ուղղություն և բնութագրվում են միայն թվային արժեքով, կոչվում են սկալ­յար մեծություններ կամ պարզապես սկալյարներ: Սկալյար մեծություններ են, օրինակ՝ ծավալը, ջերմաստիճանը, ճանապարհը և այլն:

 

  1. Արտահայտեք մ/վով.

      1կմ/վ    =  1000 մ/վ ;   54կմ/ժ  = 54000/3600=15 մ/վ ;

      36կմ/ժ  =  36000/3600=10 մ/վ ;    8կմ/ժ  = 8000/3600=2 2/9 մ/վ :

  1. Ինչպես է կախված հավասարաչափ շարժվող մարմնի անցած ճանապարհը ժամանակից:

Հավասարաչափ շարժման ժամանակ մարմնի անցած ճանապարհը թվապես հավասար է արագության գրաֆիկով սահմանփակված ուղղանկայն մակերեսին։

11.Ի՞նչ տեսք ունի հավասարաչափ շարժման ճանապարհի գրաֆիկը:

Հավասարաչափ շարժման ճանապարհի գրաֆիկը ուղիղ գիծ է։

 

12.Ինչպե՞ս է շարժվում մարմինը,եթե նրա վրա այլ մարմիններ չեն ազդում:

Մարմինը շարժվում է իներցիայով։

 

13.Ո՞ր երևույթն  է կոչվում իներցիա:

Այլ մարմինների ազդեցության բացակայությամբ մարմնի դադարի կամ ուղղագիծ շարժման վիճակը պահպանելու երևույթը կոչվում է իներցիա:

  1. Ինչո՞ւ որոշ կենդանիներ ջրից դուրս գալիս թափահարում են իրենց:

 Երբ կենդանին ջրից դուրս է գալիս  թափահարում է, որպեսզի ջուրը մարմնից դուրս գա։ Կենդանին իր մարմնի ուժով ազդեցություն է թողում  (թափահարում է մարմինը) ջրի վրա և  ջուրը սկսում է շարժվել իներցիայով՝ ջուրի դուրս է գալիս մարմնից, որի արդյունքում չորանում են։

 

15.Ինչո՞ւ է վտանգավոր թռչել շարժվող ավտոբուսից:

Շարժվող ավտոբուսից կուրծքը շատ վտանգավոր է մի քանի պատճառներով.

Երբ մարդը գտնվում է շարժվող ավտոբուսում,  մարդու մարմինը շարժվում է նույն արագությամբ, ինչ ավտոբուսը: Ցատկելիս այն շարունակում է առաջ շարժվել։

Բարձր արագությամբ մարմինը սովորաբար պատրաստ չէ գետնին  ուղիղ կանգնելու, հավասարակշռությունը կորցնում է։

Նույնիսկ եթե ավտոբուսը շարժվում է ցածր արագությամբ, ցատկը կարող է հանգեցնել կոտրվածքների, բարձր արագության դեպքում ռիսկն ավելի մեծ է։

16.Շրջապատից մեկուսացված մարմինը կփոխի՞ իր արագություն,թե ոչ:

Ոչ, շրջակա միջավայրից մեկուսացված մարմինը չի փոխի իր արագությունը: Իներցիայի օրենքի համաձայն՝ մարմինը կպահպանի հանգստի վիճակ կամ միատեսակ գծային շարժում, եթե նրա վրա արտաքին ուժեր չգործեն։ Շրջակա միջավայրից մեկուսացումը նշանակում է, որ արտաքին ազդեցություններ չկան, ուստի մարմնի արագությունը կմնա անփոփոխ:

1.Տրամվայը շարժվում է 36կմ/ժ արագությամբ: Այդ արագությունն արտահայտեք մետրվայրկյանով(մ/վ):

      36կմ/ժ  =  36000/3600=10 մ/վ

 

2.Որքան ճանապարհ կանցնի ավտոմեքենան 1 րոպեում՝ շարժվելով 72կմ/ժ արագությամբ:

1 ժ=60ր

72/60=1 1/5 մ/ր

 

Աշխարհի բնակչության ռասսայական, կրոնական և ազգային կազմը

  1. Ի՞նչ է ռասան: Որո՞նք են ռասայական հատկանիշները:
  • Ռասաներն ընդհանուր ծագմամբ, ժառանգաբար փոխանցվող արտաքին մարդաբանական հատկանիշներով իրար նման մարդկանց պատմականորեն ձևավորված խմբերն են:
  • Ռասայական հատկանիշներն են մաշկի գույնը, գանգի կառուցվածքը, մազերի գանգրությունը, աչքերի բացվածքը, շուրթերի ձևը։

 

  1. Թվարկե՛ք չորս մեծ ռասաները։ Քարտեզի վրա ցո՛ւյց տվեք դրանց տարածման հիմնական շրջանները:
  • Չորս մեծ ռասաներն են՝ եվրոպեոիդ, մոնղոլոիդ, նեգրոիդ և ավստրալոիդ։
  • Եվրոպեոիդ ռասան տարածված է Եվրոպայում, Հարավարևմտյան և Հարավային Ասիայում, Ամերիկայում և Հյուսիսային Աֆրիկայում։
    Մոնղոլոիդ ռասան տարածված է Արևելյան և Հարավարևելյան Ասիայում և Ամերիկայում։

Նեգրոիդ ռասան տարածված են Կենտրոնական և Հարավային Աֆրիկայում, բնակվում են նաև Ամերիկայում։

Ավստրալոիդ ռասան տարածված է Ավստրալիայի, Օվկիանիայի, ինչպես նաև Հնդկաստանի հարավի և Ինդոնեզիայի որոշ շրջաններում։

 

  1. Ի՞նչ է ազգը։ Ինչպե՞ս է որոշվում անձի ազգային պատկանելությունը։ Ի՞նչ գիտեք ազգերի ձուլման մասին:
  • Յուրաքանչյուր ազգ որոշակի տարածքի վրա պատմականորեն ձևավորված և թվաքանակով, լեզվով, մշակույթով, սովորույթներով, էթնիկական (ազգային) ինքնագիտակցության հատկանիշներով օժտված մարդկանց կայուն խումբ է։
  • Ազգային պատկանելությունը շատ դժվար է որոշել։ Վճռորոշը անձի ազգային ինքնագիտակցությունն է`այս կամ այն էթնիկ համայնքին պատկանելու գիտակցումը:
  • Ազգերի ձուլումը մի ազգի մեջ մյուս ազգերի ներկայացուցիչների ձուլումն է առաջինի լեզուն, մշակույթը և ազգային սովորույթները յուրացնելու միջոցով, կամ որևէ ազգի տարրալուծումն է այլ ազգերի մեջ։ Ազգերի ձուլումը կատարվում է բնական` խաղաղ ճանապարհով, աստիճանաբար, պատմական զարգացման երկարատև ժամանակահատվածում։ Կարող է լինել նաև բռնի ձուլում, երբ իշխող ազգը ճնշումների ու հալածանքների միջոցով ստիպում է ազգային փոքրամասնությանը հրաժարվել իր լեզվից ու մշակույթից և ազգափոխվել։

 

  1. Նշե՛ք աշխարհի խոշորագույն լեզվաընտանիքները, լեզվախմբերը և ժողովուրդները: Բացատրե՛ք հնդեվրոպական լեզվաընտանիքի լայն տարածման պատճառները։

Աշխարհի լեզուները միավորվում են 15 խոշոր լեզվաընտանիքների
մեջ, որոնցից խոշորագույններն են․

Հնդեվրոպականը, չին-տիբեթական, ալթայան, սեմաքամյան, ուրալյան լեզվաընտանիքները։

Լեզվախմբեր՝ սլավոնական, ռոմանական, գերմանական։

Աշխարհում խոսողների թվով առաջին տեղում չինարենն է (շուրջ 1,3 մլրդ մարդ): Առավել գործածական և տարածված լեզուներն են անգլերենը, իսպաներենը, ֆրանսերենը, արաբերենը, ռուսերենը:

Հնդեվրոպական լեզուների ընտանիքն աշխարհում ամենատարածված լեզվաընտանիքն է։ Ներկայացված է երկրագնդի բոլոր բնակեցված մայրցամաքներում։ Լեզվակիրների թիվը գերազանցում է 2,5 միլիարդը։

 

  1. Նշե՛ք համաշխարհային կրոններն ու դրանց տարածման շրջանները։

Քրիստոնեություն դավանում է 1,9 մլրդ մարդ։ Նրանք հիմնականում բնակվում են
Եվրոպայում, Ամերիկայում, Ավստրալիայում, Հարավային և Կենտրոնական Աֆրիկայում, Ասիայի մի շարք երկրներում։
Քրիստոնեությանը ուղղություններն են կաթոլիկությունը, ուղղափառությունը և բողոքականությունը։

Մահմեդականություն դավանողների թիվը շուրջ 1,2 մլրդ է։ Նրանք բնակվում են Հյուսիսային Աֆրիկայում և Հարավարևմտյան ու Կենտրոնական Ասիայում։

Մահմեդականության ուղղություններն են սուննիզմը և շիիզմը։ Մահմեդականների թվով առաջին երկիրը Ինդոնեզիան է:

Բուդդայականությունն է (կամ բուդդիզմը), որի հետևորդների թիվը աշխարհում
հասնում է շուրջ 400 մլն-ի (Հարավարևելյան և Արևելյան Ասիա, Մոնղոլիա)։

Ազգային կամ տեղական կրոններից են հինդուիզմը (Հնդկաստան), կոնֆուցիանությունն ու դաոսիզմը (Չինաստան), սինտոիզմը (Ճապոնիա):

Ամենահին կրոնը հուդայականությունն է, որի դավանորդները հրեաներն են, և որը համարվում է Իսրայելի պետական կրոնը։

Աֆրիկայի և Ամերիկայի որոշ տարածքներում դեռևս պահպանվում են ցեղային
ավանդական պաշտամունքները։
Աշխարհի բնակչության մի մասն աթեիստ է (աստվածամերժ): Աթեիստները հավատացյալ չեն և որևէ կրոնի չեն հետևում։

Բուքը, երգը, երեխան

Ստեղծագործության վերաբերյալ գրի՛ր քո հիմնավորված կարծիքը։

<<Բուքը, երգը, երեխան>> ստեղծագործության մեջ իմ կարծիքով ցույց է տալիս նպատակին հասնելու կամքը։ Կյանքում, ինչպես երեխան, նպատակին հասնելու համար պետք է անտեսել բոլոր խոչընդոտները, լինի դա՝ բուք, ցուրտ, սով, ցավ, վատ մարդիկ։ Բացի այդ ցույց է տալիս թե կյանքի դժվար փորձությունները ինչպես են մեծացնում մարդկանց իրենց տարիքից առավել։ Երեխան այդ բոլոր փորձությունների մեջ մնացել էր լավատես։

06.11.2024 լրացուցիչ աշխատանք

  1. Նմա՞ն են արդյոք տրված միանդամները.

բ) abba և bbaa

այո

 

դ) xxyz և xyxz

այո

 

զ) abc, acb և bca

այո

 

ը) 0, 0a և 0b

ոչ

 

  1. Տրված միանդամները բաժանե՛ք նման միանդամների խմբերի

բ) 5t, 4kl, 5lk, 2cd, 2c, −3t, 11t, 6kl, 4c, 3cd, −7cd, 2t

11t, 5t, 2t, -3t

5lk, 6kl, 4kl

3cd, 2cd, -7cd

4c, 2c

Միանդամների քանի՞ խումբ ստացվեց։

 

  1. Նման միանդամների գումարը գրե՛ք միանդամով.

բ) 4n + n=5n

դ) 5ab + ab + a5b=11ab

զ) t + 2t + 3t + …+10t=55t

ը) xyx + xxy − 2yxx=0xxy

 

  1. Պարզե՛ք թե արդյոք ձևափոխությունը ճիշտ է.

բ) 3a + 5a = 15a

ոչ

 

դ) 5xy − 3xy = 2xy

այո

06.11.2024 դասարանական աշխատանք

  1. Նմա՞ն են արդյոք տրված միանդամները.

ա) aba և baa

այո

 

գ) abxb և bbxb

ոչ

 

ե) mmln և mlln

ոչ

 

է) xy, 0 և yx

ոչ

 

  1. Տրված միանդամները բաժանե՛ք նման միանդամների խմբերի

ա) 7x, 6xy, 12a, a, 5, 16x, xy, 5a, x, 4x, xy, 2xy, 8, −5x

xy, xy

16x, 7x, 4x, x, -5x

6xy, 2xy

8, 5

12a, 5a, a

Միանդամների քանի՞ խումբ ստացվեց։

 

  1. Նման միանդամների գումարը գրե՛ք միանդամով.

ա) 5x + x2=7x

գ) a + 2a + a3=6a

ե) 6xyz − 8xyz + 10xyz=12xyz

է) xxy + 7xyx − 5xxy=3xxy

թ) aab + 5aab + 4aab=10aab

 

  1. Պարզե՛ք թե արդյոք ձևափոխությունը ճիշտ է.

ա) 3x + 11 = 14x

այո

 

գ) 9ax + 2.4ax = 11.4ax

այո

4-8 ноября урок 1

17. Вам нужно встретиться с вашим товарищем. Договоритесь о месте и времени встречи. Разыграйте небольшие диалоги. Вам помогут слова и выражения:

–Привет, я буду ждать тебя на остановке у входа в кинотеатр. Встретимся в половине второго, договорились?

–Привет! Отлично, буду там! Ты уже выбрал, что будем смотреть?

–Да, я подумал, что нам понравится Гарфилд. Говорят, у него необидная концовка.

–Звучит классно! Может, перед фильмом ещё успеем купить попкорн?

–Конечно! В кинотеатре как раз продают хороший попкорн по нормальной цене.

04.11.2024 լրացուցիչ աշխատանք

  1. Տրված գոյականները դարձրո´ւ հոգնակի և բացատրի´ր օրինաչափությունները:

Ա. Ձև, արտ, հարց, սարք, զենք, դեզ, օր:

Ձև-ձևեր

Արտ-արտեր

Հարց-հարցեր

Սարք-սարքեր

Զենք-զենքեր

Դեզ-դեզեր

Օր-օրեր

Բոլոր բառերին ավելանում է եր վերջավորթյունը։

 

Բ. Երկիր, տարի, գնացք, նվեր, վայրկյան, ուղևոր:

Երկիր-երկիրներ

Տարի-տարիներ

Գնացք-գնացքներ

Նվեր-նվերներ

Վայրկյան-վայրկյաններ

Ուղևոր-ուղևորներ

Բոլոր բառերին ավելանում է ներ վերջավորթյունը։

 

Գ. Թոռ, դուռ, մուկ, ձուկ, լեռ, բեռ:

Թոռ-թոռներ

Դուռ-դռներ

Մուկ-մկներ

Ձուկ-ձկներ

Լեռ-լեռներ

Բեռ-բռներ

Բառերի երկրորդ տաղը դառնում են ը։

 

Դ.  Աստղ, արկղ, վագր, անգղ, սանր:

Աստղ-աստղեր

Արկղ-արկղեր

Վագր-վագրեր

Անգղ-անգղեր

Սանր-սանրեր

Բոլոր բառերին ավելանում է եր վերջավորթյունը։

 

  1. Յուրաքանչյուր բառի իմաստն արտահայտի՛ր բառակապակցությամբ. գտի՛ր երկու խմբի բառերի նմանությունն ու տարբերությունը:

Ա.Դասագիրք, հեռագիր, արոտավայր, լրագիր, ծառաբուն, մրգաջուր, մրջնաբույն, ծաղկեփունջ, միջնապատ:

Դասագիրք-դասերի գիրք

Հեռագիր-հեռու գիր

Արոտավայր-արոտելու վայր

Լրագիր-լուր հայտնելու գիր

Ծառաբուն-ծառի բուն

Մրգաջուր-մրգի ջուր

Մրջնաբույն-մրջույների բույն

Ծաղկեփունջ-ծաղիկների փունջ

Միջնապատ-միջին պատ

 

Բ.Վիպագիր, մեծատուն, զինակիր, ժամացույց, կողմնացույց, երգահան, քարահատ, պատմագիր, քանդկագործ:

Վիպագիր-վեպ գրող

Մեծատուն-հարուստ

Զինակիր-զենք կրող

Ժամացույց-ժամ ցույց տվող

Կողմնացույց-երկրագնդի կողմերը ցույց տվող

Երգահան-երգեր հորինող

Քարահատ-քար հատող

Պատմագիր-պատմություն գրող

Քանդակագործ-քանդակ պատրաստող

Երկու խմբի բառերը բարդ են և ունեն հոդակապ։